Heilige meren

[Philip Arrhidaeus]

Het grootste Heilig Meer denk ik is dat van de tempel van Karnak: 120 x 77 meter. Dat is nogal wat om uit te graven.
Een goeie tweede was misschien dat van Nectanebo I bij de Amon tempel in Tanis, maar toch een stuk minder dan de helft: 60 x 50 meter.

Ik meen eens gehoord te hebben dat het Meer van Karnak ooit leeggemaakt geweest is voor onderzoek. Is dat zo?
Weet iemand wanneer en door wie?
Hoe diep was het en wat heeft men gevonden?

De constructie van het Meer te Karnak wordt toegeschreven aan Thoetmosis III, maar was dit ter vervanging of uitbreiding van een reeds bestaand Meer? Waren Heilige Meren een toevoeging in het Nieuwe Rijk of bestonden ze al voorheen?
Volgens 'The dictionary of Ancient Egypt' door Shaw en Nicholson wel: ' ... from the Old Kingdom to the Roman Period ... ', maar er worden geen voorbeelden gegeven. Misschien wordt er enkel in teksten naar verwezen?

Sommige tempels hadden geen Meer, misschien gewoon wegens niet praktisch haalbaar, zoals de tempels van Deir el Bahri. Want de Meren haalden hun voorraad uit het grondwater.
Zo onmisbaar waren ze dus niet in het tempelcomlex.

Bij Dieter Arnold vind ik een verwijzing naar privé-Heilige Meren: Khentkawes I (Chentkaus) te Gizeh (plan 'De Schatten van de Piramiden' Z. Hawass p. 234 in een artikel van Michel Valloggia. Ik heb geen idee van de afmetingen, maar dit lijkt me niet veel meer dan 7x7 meter, eerder een Put dan een Meer, misschien meer te maken met de nabijwonende priestergemeenschap?) en in de tempel van Amenhotep zoon van Hapoe, besloeg een meer van 25 x 26 meter bijna de gehele eerste hof ('Tempels van het Oude Egypte', Wilkinson p. 191) en volgens Arnold 'very deep'.

[Malfliet]

Het valt misschien niet echt onder de categorie van Heilig Meer, maar Birket Haboe is onder de regering van Amenhotep III uitgegraven. Op een van zijn gedenkscarabeeën geeft hij er de maten van. De maten zijn 3700 op 700 cubit, groot genoeg om er met een bootje (die een naam van Aton draagt) op te varen.

En het erbij liggende paleis van Malkata wordt vaak in verband met de sed-feesten gebracht. Misschien is er dus wel een link mogelijk met een symbolische functie van het meer.

[Philip Arrhidaeus]

Malfliet schreef:

... Birket Haboe is onder de regering van Amenhotep III uitgegraven. Op een van zijn gedenkscarabeeën geeft hij er de maten van. De maten zijn 3700 op 700 cubit ...

Dat is dus nog wat anders dan het Meer van Karnak.
Zijn deze afmetingen archeologisch gestaafd?

Ik vraag me af waarom het zo groot moest zijn? De Nijl was toch ook niet zó veraf om te spelevaren? Of lag Birket Haboe volledig - omringd en afgesloten - binnen paleismuren?
Vraag me ook af wat er gebeurd is met de uitgegraven aarde? Mischien werd het diep uitgraven vergemakkelijkt door opgeworpen wallen met die aarde? Alhoewel het meer hoogstwaarschijnlijk in verbinding stond met de Nijl ... het zal toch niet met grondwater gevuld geweest zijn?

Zou Birket Haboe kunnen gediend hebben voor de aanvoer van materiaal voor zowel het paleis van Malqatta en de dodentempel van Amenhotep III?

Er zijn elf van die 'lake scarabs' teruggevonden, waarvan een foto:
http://anubis4_2000.tripod.com/SpecialE ... Scarab.jpg
en de tekst:
http://www.cs.st-andrews.ac.uk/~mjn/egy ... ophisE.pdf

Malqatta: http://alain.guilleux.free.fr/malqatta/ ... hotep.html

En het erbij liggende paleis van Malkata wordt vaak in verband met de sed-feesten gebracht. Misschien is er dus wel een link mogelijk met een symbolische functie van het meer.

Dat zou zeer goed kunnen, maar ik heb geen idee welke ceremoniën er behalve inderdaad in connectie met het Sed-feest zouden kunnen voltrokken worden. Zijn ten andere rituelen op een meer i.v.m. de Heb Sed niet uitzonderlijk en enkel te vinden bij Amenhotep III?
Of heeft het iets te maken met de roeispaan die afgebeeld wordt bij farao tijdens het Sed feest?

Het meer was behoorlijk langwerpig : meer dan 1 op 5. Misschien makkelijker voor het voorbijvaren of het voorttrekken van ceremoniële barken?

[Ranoferhotep]

Alhoewel het meer hoogstwaarschijnlijk in verbinding stond met de Nijl ... het zal toch niet met grondwater gevuld geweest zijn?

Ik heb ook ergens gelezen dat het meer van Karnak via een ondergrondse verbinding met de Nijl verbonden was (is?). Het huidige meer dat we nu zien in Karnak is volledig opnieuw uitgegraven, op oude foto's van Karnak (jaren 20) zie je een kleine (ronde) plas.

[Philip Arrhidaeus]

Knappe oude foto !

Het verwondert me - niettegenstaande het logisch is - dat het huidige gereconstrueerde Heilige Meer te Karnak zoveel groter is dan op die oude foto ... en dat het Meer zo weinig water bevat. Afhankelijk van de hoogte van het Nijlwater in een tijd dat de Britten nog bezig waren met de eerste dam op te hogen?



Onderstaande panoromafoto van het Meer.
Even i.v.m. de onderstaande copyright-vermeldingen Ranoferhotep ... ik heb het voorrecht om vrij over foto's te mogen beschikken van enkele leden hier op het forum, en alhoewel die mensen daar helemaal niet om vragen, zou ik het zeer ongepast vinden wanneer ik hen niet vermeld.
Op mijn eigen foto's ga je dat niet zien, want dat zou ik een beetje hoogdravend en belerend vinden, omdat ik het aan iedereens gezond verstand overlaat wat hij met (mijn) gekopieerde foto's van het internet doet.
Vanzelfsprekend is het most gentleman-like to do de bron te vermelden, maar het is mijn stijl niet dat iemand op te dringen.



Op de noordelijke muur van het Heilig Meer zijn inhammen te zien, trappen en waar de derde streep staat ... waarschijnlijk een kanaaltje naar de Nilometer?

[Ranoferhotep]

Dank voor de opmerking Philip, ik zal daar aan denken om op zijn minst bronvermelding te doen.
De foto die ik gevonden heb komt van het net: reference.findtarget.com
En valt onder Used under the Creative Commons Attribution/Share-Alike License; additional terms may apply.
Vrij te gebruiken, mits bronvermelding. http://www.google.be/imgres?imgurl=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3b/Temple_Complex_at_Karnak.jpg&imgrefurl=http://reference.findtarget.com/search/Karnak/&usg=__sKD5PO190I9JLUv-g0lQaG8HbtY=&h=1143&w=1536&sz=286&hl=nl&start=217&um=1&itbs=1&tbnid=VTgeHBwUC5hdqM:&tbnh=112&tbnw=150&prev=/images%3Fq%3Dkarnak%2Bsacred%2Blake%26start%3D200%26um%3D1%26hl%3Dnl%26client%3Dfirefox-a%26sa%3DN%26rls%3Dorg.mozilla:nl:official%26ndsp%3D20%26tbs%3Disch:1

De constructie van het Meer te Karnak wordt toegeschreven aan Thoetmosis III

Ik heb dat even nagezocht: Volgens J Lauffray in Karnak d'Egypte, Domaine du divin - p.58 - Centre Nationale Scientifique , Paris 1979 - isbn 2-222-02373-4, zou het meer vergroot zijn door Thoetmosis III en zou hij ook ingestaan hebben voor de aanleg van de kademuren.

Het meer moet dus ouder zijn, maar dat is alles dat ik terug vind.

[Philip Arrhidaeus]

Ranoferhotep schreef:

Dank voor de opmerking Philip, ik zal daar aan denken om op zijn minst bronvermelding te doen.

Even vlug: oh maar dat was niet eens zo bedoeld hoor ... de maker van de foto stond er ten andere op dacht ik. Ik wou gewoon even duidelijk maken waarom er hier op sommige foto's een copyright staat en waarom op andere niet. Ik kreeg ten andere ook van iemand via email een vraag hierover.
Maar het is zeer voorkomend van je om de bron te vermelden van jouw geposte foto. Op teveel sites wordt copyright vermeld voor eigen foto's, maar niet voor die welke van andere sites gepikt worden, of er wordt tekst klakkeloos overgenomen zonder enige bronvermelding.
Maar nu is het ook niet de bedoeling om 'heiliger te zijn dan de paus' hoor ... zoals ik al zei: een gewone toeristenfoto kan iedereen immers nemen, is het niet?

Kortom: ik vind persoonlijk dat het aan de 'ontlener' is om zo verstandig en wellevend te zijn de bron te vermelden ... als dat nodig is.